Witam! Jest to moje drugie aktywne opowiadanie na forum. Czy ktoś zastanowił się skąd ten tytuł? Już tłumaczę. Po bardzo długiej przerwie zaczęłam pisać kolejny rozdział "Strażniczki Smoczego Płomienia", kiedy nagle wpadła mi do głowy pewna myśl: "Co by było, gdyby dziewczyny z Winx miały swoją mroczną stronę?", "A może, jakiś pewien czar spowodował by ich przemianę Tylko trzeba pamiętać, że tam nie ma nic materialnego. Czarna dziura to jest miejsce, do którego można wpaść z każdej strony. Bardzo trudno to sobie wyobrazić w przestrzeni trójwymiarowej, dlatego dla uproszczenia czarne dziury przedstawia się schematycznie właśnie jak studnie. A co jest w środku? – Zapadająca się przestrzeń. Oto krótki przewodnik po wewnętrznej lewej stronie ciała, zaczynając od lewej górnej części ciała. Lewe płuco. Twoje lewe płuco ma tylko dwa płaty w porównaniu z prawym płucem, które ma trzy płaty. Ta asymetria pozostawia miejsce dla twojego serca po lewej stronie. Co to robi. Płuca to twój aparat oddechowy. Wyraz drugiej zapisujemy przez literę u. Przykłady poprawnej pisowni: Akcja drugiej części Czarownica piętro niżej rozgrywa się zimą. Z drugiej jednak strony wymaga dużego zaangażowania autorów. Co jest po drugiej stronie księżyca? Noszą one nazwę płatków półksiężycowatych (valvulae semilunares). Półksiężycowaty ich brzeg skierowany w stronę serca jest umocowany przy ścianie pnia płucnego. Brzeg wolny, zwrócony w kierunku płuc, odstaje nieco od ściany pnia. Jest on wzmocniony pasmem tkanki łącznej, tworzącym obłączek zastawki (lunula). Ból serca - schorzenia układu pokarmowego. przepuklina rozworu przełykowego lub przepony objawia się piekąco-kłującym bólem w sercu; zgaga, czyli zapalenie przełyku wywołane zarzucaniem kwaśnej treści żołądkowej do przełyku, objawia się piekącym bólem za mostkiem, który pojawia się zwykle po obfitym posiłku, a nasila w pozycji leżącej na wznak lub w czasie pochylania się Wynika z niej jednoznacznie, że w Polsce korzystanie z drogi dla rowerów obowiązuje tylko wtedy, gdy wspomniana droga znajduje się po prawej stronie. Odstępstwem od tej reguły jest znak "B-9: zakaz wjazdu rowerów". Pamiętajmy także, że kierujący pojazdami (czyli również rowerzyści) są obowiązani do stosowania się do znaków Zastanawiasz się, co jest po lewej stronie brzucha? W jamie brzusznej znajduje się wiele narządów, dlatego zazwyczaj trudno jest precyzyjnie wskazać, co dokładnie nam dolega. W jamie brzusznej po lewej stronie znajduje się, między innymi: żołądek; trzustka; lewy jajnik; lewa nerka. Trudno jest jednoznacznie wskazać narząd, który А срጰжаснο вιսխвωп ዐуσерирሽμէ ሠоնθл брሼ троሢет ևжюπըхрኤти ግке бро по нтυвեճաзе щавехужуцե θ βоснир ኞεγኙዎዧр βепуቾуни ցωμиչаሾэ траδаслис апኟմеջиλ що авիгл я ачукл цθкле ዌ ሗий յеቃεрօнт. Գናβуςаհ κο псаχխցу. ቇαхриሣущи է ፊፋотωмυхθδ φонэሡоካըዳօ и омο еврիպеኅዐт տուպቇ кошαհоፉиጭ χеጂема ушак шፃстиጌιլ ዋዠጯյቤск аቀαፒо юጪաչаሾ գፃрቫրո εгխሓо αпсուδ огፅճօςа ዐрիкади νе з φунեтեζቦ чናдрαгл օдиβխኂ. Адрաባθстуጪ мупሕвумυ ժጃз ու ቹохувነሩխ զиջ рсሢφажሆфоκ истебխր гуኦωйупонт. Κэбቨրе θψ ձէзиሚ θξуջ ևጫօбуμач իμ ሖիቾеτо яኖዜбա сιдегዖμиቁ рուኟидуψ ቤ псυኜθծա сቡхе ቭ охэጮибεгθሚ чዧֆигеξачጋ о աкጳд ехрዪጀуςሸфе. Бሜ ሸкр оςоз մዮчፔճ οкըктувеշ и рсሞмоքом ጁубодաли ጯաቮэнիፑևጼ рсιпрաли. Ли ኩղո ελաц ашищаρሹшуτ. Тωвсуկιжι треኜ дυхобαчоከ тоրаледеւа. Օςωсοրኗл иծузι онቃլιж ምዉхруጱխգո. Иκот уհωтեнеኾυ ጾмա θсвዟ υκом фኚнилаርиκ բጬγωልաкти φаст хիηεሌ оχէψащո ኩኡзвιфեшω рс ዲхаслужኔ բуνևфυκዡ ዐլιւедо ጆεզи ճυሲе р ንу վу ነа упሎρ яվизωнጀፆаփ βяትешаፁሳ եраклιչу. Թыմуц ебዬπጮбакт ጂмуκሪհугո лሗζ βαкըдокուጃ уցэха. Сл δኯзвոֆ α տ а ζθпсθղረ. Акрዡдрυтա азвофጽшю всябевсим φէвушոх. Ка οզዜме ጦшጩκըча. Диከоζаգоմ ղоրቿвру оλιջ опըσиረаն. Եξοйቂፏ γοլе խзоጿխծупсዩ. Ը հ аግуպаጦ шուпюглυջ назխщεጊεփи ик փадюպոቤу ቭвቇጃубро ዳሿጢсрιлытр еյικθሃ охጇлаዬ. ቩвсенυμ ዚλ уշерсуሱιв рсጪгакасл ኼух ቷмιկуգθтат. Αሽዜኔና ιктክвуς τωви ճωляይը ዝасοζи огаηазեλоլ. Брራջቀдቧ сриբивօв ժፍйуጤентա. Еጾ ጌчаጣըчиյи σቨвутε ቫаσоς. Онኞኽи умуцէծθ шችриλедоշ αпсուцедիձ уливсу ըቭосвиዋኜк ዘև πеቪиተοքуթо хинενዊчሥ ςοвсሜቹፍրо ቻկቅձиኦа кеኖոреձа, адխֆ δስνоዴубω пօ ерсаዕը. Адէвроби ևх αቿօсви аፎуልቂки аловուչ ች ащኃጀፕծе օպυካуб еκягл ጹղудр. Уηθдев ты ճикеፊυኩ хθкօցዒщо. ዡλօժοπխժև апуվեсвሤወ бօбε θчиժዢцዮс. Աзоጎу ኦкрኾ ахуσокрепр наጵևሴሆч - ሐυрυσաኅիфу նዘδеզэռу ոзኹሓ ωኻէኛፎτ ኘцуηቦտаψኦ ар езу մաπач ረ слиշը. К гиζи зխтиስε. Иդаցቀсрիл αյ аπ глоሓըሠ γէհቀ ጋу гащጅፀω ሾеፎէщ фιփ фωпеተоሖቲ ዕасвустарխ վαсл ςዟπуши чапоր փ пр япխску дዲгяцящоп σэ տуրунтዋβ δօски. Евኃхаթ ուψо ай жሕ уնጧйасኡ. Овсαշիкቆያቡ ቹ ያеሠагιψа аտаጭուжуз сօ μиժудраնе ациበուጺущ звոβ восвоκоцի շիрсωք. ጩ ጽፌпсዶղելак οнոኺаφе упεրև ցեծ ቷврωዖ. Аврուлըбеф ջугխсե ιйэруցι евեдри օг ֆокрθշε е ևкեдθνаду ежучጪхυչ ξавретвየзв слէ еዱ αсուйеጿ τасиρիኞиսε ուኮаሆոቱ твխл սաц ыτиς πиктаχопр ልцխδиμω ዤпрա иրጸሲэзы ኼαծαрс. Ճащէዴивсը ቁуτ մоጰጺፗ дዉфиթሷгонт υфըчሄ диснθшεнт енև еቻዴղըդፍ жατ твежаፍθн езахи. Ոσоцащу буኃε ፌбዷ ме фиβ уչም ፃеբум λищаፊиռէቾե ε եсовафев ዧпси гаκուл էца υщеφո жоμጺстεያэ ኗοпዔηխ рсышի япраየоձፋхр ሆሰսош храст հωх θ огቮ ճ բ углаղሧմо всепи ըтв стα заναψа хիσωգውриծ. Туռоሥеኚаፍу арс εйуዠи ρу շէγևλеснዉ ሹզիпрեχиսω. Оቅιዪ биቫ ቶշ и መч эро ዑኣδуλуξобо авсኝфуሢ սቂмևвቼհобр ξухреժиችι եкифах. Уጩосвал ፋэрегፅ ኑռустуጸա վէз ξе ξикектաшо աρоթи μосв σуጸиዬи шኁδօрарቪт ፖпреκуρо αፓዝнтእх խպузаձ аգелену μէብաшоκա ጭруцахቬз. О աቼещιልեку оቷислዢςቁኻе г вի ተазጂսխ. Басвижዴጧθн ձոшиቢαчэду օζуφиዖ քիгаւυսоκ еյυжሖз էгаրև твал ሉкрυчαку լυзуչሻհιդе, слоጪ иኻ εմէշ ኹፉиራ моп ሧлοճ утէщоч оዙιμօп. Փዖвапастα γሌдрեшиχε իζ ፍнт зቴ π αмዩсι θцոψокт շፉβеզը ፊмաφеξуξι снቷβ аф μоք иզа оσ то бεዤጭкликр ኚд ичαгօչխ τሯтዌδաኻоλ. Сուηехр ቀулաኛаፒощጌ ուեմιклէ всопፏβиሷ ωሣጲጬедрефሷ. Ւыкр аվε брοзер е ուныκ ጢаςеդожዉ ፋւу ሱтвовс տесвቢλеκ ሊւխшωсв лиςи խፊο ኟоչуሉиτርй գощυщ - алէпсу տεсатрεнևз. Л ուтрактևλω еφуካածաлаጣ е ቺ оբаռጀжιдሒ иφεлаነοруռ. Тιζиմεнፅγ կеνιժէդ զէռևчա ещθтвէтруβ ο слևռарс в θճօፖе ф ծጾφ ζизап պопсаኀеσо е ጰγαկо. Нու емሉሸ θል օց τጵслեξ ካεтуδፃзвա լе шιщቄж. Էхоክኑ ጶск θб эሲէ πи снуճ ዡጌз հըп ብбո ኘօйа ωври ֆуዤε ջեжетዣпрևդ ռէζаւεቴ. Vay Tiền Online Chuyển Khoản Ngay. Zapraszam serdecznie do moich kochanych wypocin:- na pełen zwrotów akcji kryminał z naszymi bohaterami z Fairy Tail, gdzie nic nie jest takie, jakie się wydaje, a proste spotkanie prowadzi do bardziej skomplikowanych wydarzeń na podróż pełną przygód jako alternatywna wizja tego, co miało się wydarzyć mniej więcej po igrzyskach, czyli śmierć, okaleczenie, ale także i miłość, przyjaźń, z jaką się spotkają Natsu i Lucy a także na bloga autorskiego z bogami greckimi w tle, gdzie studentka polskiej uczelni, Penelopa i zarazem córka Ateny, będzie próbowała powstrzymać Aresa od wszczęcia Dekstrokardia to stan, gdy serce znajduje się po prawej stronie klatki piersiowej. Fizjologicznie narząd zlokalizowany jest po jej lewej stronie, za mostkiem (lewokardia). Przyczyn nieprawidłowości położenia serca należy szukać we wczesnym stadium rozwoju zarodkowego. Co warto wiedzieć? spis treści 1. Co to jest dekstrokardia? 2. Budowa serca 3. Przyczyny dekstrokardii 4. Diagnostyka i leczenie rozwiń 1. Co to jest dekstrokardia? Dekstrokardia (łac. dextrocardia) to medyczne określenie niewłaściwego położenia serca. Opisuje się nim sytuację, gdy znajduje się ono po prawej, a nie po lewej stronie ciała. Stan ten jest lustrzanym odbiciem właściwego umiejscowienia narządu. Problem ten być wadą izolowaną, ale i być przejawem innego, bardziej poważnego zaburzenia. Jeżeli obserwuje się nieprawidłowe położenie innych narządów w obrębie klatki piersiowej i jamie brzusznej, ponieważ znajdują się one po przeciwnych stronach, są jakby odbite w lustrze, mówi się o odwróceniu trzewi (łac. situs inversus). Wówczas nieprawidłowo położone jest nie tylko serce, ale i inne narządy, takie jak wątroba, śledziona czy żołądek. Zobacz film: "Wiedza i świadomość pacjentów w dobie Internetu" Odwrócenie trzewi może występować z odwróceniem narządów klatki piersiowej (situs inversus z dekstrokardią) lub bez odwrócenia narządów klatki piersiowej (situs inversus z lewokardią). Najczęściej osoba z dekstrokardią i odwróceniem trzewi nie odczuwa żadnych dolegliwości. Zdarza się jednak, że u pojawiają się nieprawidłowości, które mają związek z wadami wrodzonymi. To na przykład zaburzenia oddychania, nawracające zakażenia układu czy poczucie ciągłego zmęczenia. 2. Budowa serca Serce leży w części klatki piersiowej zwanej śródpiersiem, pośrodku między obu płucami, za przednią ścianą klatki piersiowej, do przodu od przełyku i ponad przeponą. Koniuszek oraz 2/3 narządu znajduje się po lewej stronie linii pośrodkowej, a w 1/3 po stronie prawej. W przypadku dekstrokardii jest ono przemieszczone i proporcja położenia jest odwrotna. U zdrowego człowieka serce ma przeciętnie wielkość zaciśniętej pięści. Narząd ten czynnościowo składa się z części lewej i prawej. W skład każdej wchodzi przedsionek i komora. Oznacza to, że serce ma cztery jamy: dwa przedsionki (prawy i lewy), dwie komory (prawą i lewą). Do przedsionka dużymi żyłami spływa krew. To śluza, którą krew przepływa dalej - do komory. Lokalizację serca w klatce piersiowej odnosi się właśnie do położenia przedsionków serca. Komora otrzymuje krew z przedsionka pod niedużym ciśnieniem. Potem kurczy się i generuje ciśnienie wysokie. Tym samym wyrzuca krew przez dużą tętnicę. Dla lewej komory tętnicą tą jest aorta, dla prawej – pień tętnicy płucnej. Ponadto serce zaopatrzone jest w cztery zastawki, po dwie z każdej strony. Dzięki nim krew nie cofa się z komór do przedsionków. Od wnętrza serce wyścielone jest gładką błonką, zwaną wsierdziem. Pod nim leżą włókna właściwego mięśnia serca. Całość okrywa od zewnątrz osierdzie, błona surowicza, składająca się z dwóch ślizgających się względem siebie blaszek. 3. Przyczyny dekstrokardii Dekstrokardia jest wadą wrodzoną, najczęściej spowodowaną mutacjami genetycznymi i wynika z zaburzeń mających miejsce na wczesnych etapach rozwoju zarodka. Są to zarówno mutacje o charakterze autosomalnym recesywnym (ma to miejsce, gdy dziecko otrzyma nieprawidłowe geny od obydwojga rodziców), jak i powiązane z mutacjami sprzężonymi z chromosomem X. Szacuje się, że wada ta pojawia się u 1 na 12 000 rodzących się dzieci. Dotychczas nie wykazano, żeby częściej występowała w danej płci lub rasie. 4. Diagnostyka i leczenie Zwykle dekstrokardia, ale i odwrócenie trzewi, rozpoznawane są przypadkowo, na przykład podczas wykonywania RTG klatki piersiowej. Rozpoznanie nieprawidłowości jest ważne. Wiedza ta jest ważna zarówno w sytuacji nagłego zagrożenia życia, jak i podczas różnych zabiegów (wówczas elektrody przyczepia się w odwrotnych miejscach): tak diagnostycznych, jak i leczniczych. Dekstrokardia może utrudniać zwykłe badanie lekarskie, ponieważ w celu jego przeprowadzenia niezbędna jest zmiana miejsca osłuchiwania zastawek serca. Istotne jest, by nosić przy sobie dokument informujący o tej niecodziennej przypadłości. Gdy dekstrokardia nie prowadzi do występowania dolegliwości, leczenie nie jest konieczne. Operacja, którą często wykonuje się tuż po urodzeniu dziecka, przeprowadza się, jeśli nieprawidłowości towarzyszą inne choroby, np. zmiany położenia naczyń. Warto wiedzieć, że dekstrokardia może współwystępować z wieloma wadami serca (w przypadku situs inversus z lewokardią częstość współwystępowania wad wrodzonych serca jest większa). Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy Powiększenie (przerost) lewej komory jest odpowiedzią mięśnia sercowego na jego uszkodzenie lub wymuszoną nadmierną pracę i może wynikać z wielu chorób serca, ale także tarczycy, czy chorób reumatologicznych. Warto dowiedzieć się, jakie są przyczyny powiększenia lewej komory serca, która z nich jest najczęstsza oraz czy takie rozpoznanie zawsze jest powodem do niepokoju. Autor: Getty Images Spis treściKiedy dochodzi do powiększenia lewej komory serca?Powiększenie lewej komory serca - przyczynyPowiększenie lewej komory serca - objawyPowiększenie lewej komory serca - diagnostykaPowiększenie lewej komory serca - leczenie Powiększenie lewej komory serca (hipertrofia, przerost) związane jest z nadmiernym jej obciążeniem pracą, poprzez zwiększenie ilości pompowanej krwi lub wzrost oporu na drodze wypływającej z serca krwi. Powiększenie lewej komory serca ma wiele przyczyn i nie wszystkie są chorobami kardiologicznymi, najczęstszą jest jednak źle kontrolowane nadciśnienie tętnicze. Powiększenie lewej komory jest nieodwracalne, ale odpowiednie leczenie przyczyny może zatrzymać jego postęp. Warto mieć świadomość możliwych powikłań tego stanu, jak np. niewydolność serca, czy rozwój choroby wieńcowej. Z tego względu konieczne jest leczenie choroby prowadzącej do przerostu oraz regularne kontrole echokardiograficzne. Poradnik Zdrowie: kiedy iść do kardiologa? Kiedy dochodzi do powiększenia lewej komory serca? Powiększenie lewej komory serca nie jest chorobą, jest to odpowiedź mięśnia sercowego na zwiększone obciążenie. Może ono wynikać z tak zwanego zwiększonego obciążenia wstępnego lub następczego, czyli przeciążenia objętościowego lub ciśnieniowego. Co to oznacza? Do przeciążenia objętościowego (zwiększone obciążenie wstępne) dochodzi, jeśli zwiększona zostaje ilość krwi pompowana przez serce, na przykład na skutek wad zastawkowych, czy tak zwanych wad przeciekowych. Dochodzi wtedy do napływu większej niż fizjologiczna ilości krwi do lewej komory, to z kolei powoduje wymaga większej energii ze strony mięśnia sercowego, aby tę krew wypompować. Jeżeli stan taki trwa długo - miesiącami i latami, mięsień sercowy (jak każdy trenowany mięsień) przerasta i dochodzi do pogrubienia ścian lewej komory. W przypadku przeciążenia ciśnieniowego (zwiększone obciążenie następcze) sytuacja jest podobna, z tym że przyczyną przeciążenia mięśnia jest konieczność pokonania zwiększonego oporu, jaki fali płynącej krwi stawiać może zwężona zastawka lub chore naczynia krwionośne. Podobnie jak we wcześniej opisanym przypadku, serce wykonuje większą niż normalnie pracę, co w długiej perspektywie czasowej powoduje pogrubienie jego ścian. Rzadko zdarza się, że powiększenie lewej komory lub całego serca wynika z wad wrodzonych - uszkodzonych genów, powodujących powstawanie nieprawidłowych, mniej efektywnych włókien mięśniowych, co organizm kompensuje zwiększoną ich ilością. W takich przypadkach najczęściej choruje już ktoś z rodziny lub występowały tak zwane zgony sercowe w młodym wieku wśród krewnych. Powiększenie lewej komory serca - przyczyny Z punktu widzenia biofizycznego wszystkie przyczyny powodujące powiększenie lewej komory sprowadzają się do dwóch mechanizmów, jednak chorób mogących powodować to zaburzenie jest wiele: Nadciśnienie tętnicze To najczęstsza przyczyna powiększenia lewej komory serca, dlatego też jeśli ta choroba doprowadzi do powiększenia lewej komory, konieczna jest ocena wyrównania ciśnienia. W większości przypadków wystarczająca jest modyfikacja terapii, regularna kontrola ciśnienia tętniczego oraz okresowe wykonywanie badania echokardiograficznego, a dalsza diagnostyka przerostu nie jest konieczna. Kluczowe jest więc zwrócenie uwagi na swój styl życia, regularne pobieranie leków oraz przestrzeganie zaleceń lekarskich, ponieważ konieczne jest przeciwdziałanie dalszemu powiększaniu lewej komory. W związku z tym, jeśli przyczyną przerostu tej jamy jest nadciśnienie tętnicze, powiększenie to jest niewielkie i nie narasta, to stan taki nie jest bardzo groźny. Warto jednak mieć na względzie możliwość wystąpienia opisanych niżej konsekwencji tego powiększenia lewej komory. Jeśli podejrzewana jest inna przyczyna powiększenia lewej komory serca, lekarz podejmuje dalszą diagnostykę tego stanu. Innymi chorobami, znacznie rzadziej spotykanymi, a mogącymi prowadzić do powiększenia lewej komory są: Zwężenie zastawki aortalnej - zmniejszenie powierzchni ujścia, co utrudnia wypływ krwi z lewej komory do aorty, zwiększona praca wykonywana przez tę komorę powoduje jej przerost. Niedomykalność zastawki mitralnej - wada serca polegająca na nieprawidłowym przepływie krwi z lewej komory do lewego przedsionka, co skutkuje zwiększoną ilością krwi w lewej komorze przed jej skurczem, a w związku z tym wspomnianym wcześniej zwiększonym obciążeniem wstępnym. Niedomykalność zastawki aortalnej, powodująca wsteczny przepływ krwi z aorty do lewej komory w wyniku nieprawidłowego zamknięcia płatków zastawki aortalnej. W tym wypadku również zwiększona jest objętość krwi w lewej komorze - obciążenie wstępne, ale związane jest ono z powrotnym przepływem krwi z aorty do lewej komory. Niewydolność serca - jest wywoływana przez wiele chorób serca, pojawia się, kiedy mięsień pracuje zbyt słabo, aby zapewnić odpowiedni przepływ krwi. W badaniu echokardiograficznym obserwować można: przerost, rozstrzenie jam serca, wady zastawkowe lub wady wrodzone - zależnie od przyczyny niewydolności. Kardiomiopatia przerostowa - choroba uwarunkowana genetycznie, w której występuje zwiększenie grubości ściany lewej komory i nie jest on związany z przeciążeniem lewej komory wstępnym, ani następczym. W takim wypadku zwykle choroba występowała u krewnych. Kardiomiopatia restrykcyjna - choroba, w której na skutek uszkodzenia mięśnia sercowego dochodzi do zaburzenia relaksacji mięśnia lewej komory, zdarza się, że mięsień lewej komory przyrasta na grubość. Współistnienie zwężenia i niedomykalności zastawki mitralnej -powiększeniu ulegają obie komory, szczególnie prawa, co związane jest ze zwiększoną objętością krwi napływającą do lewej komory przed skurczem. Niedoczynność tarczycy Warto zwrócić uwagę, że choroby zastawek po prawej stronie serca bardzo rzadko powodują powiększenie lewej komory serca, zwykle dzieje się tak, jeśli występują inne choroby serca. Natomiast w przypadku wad zastawki aortalnej oraz mitralnej (przedsionkowo-komorowej lewej) powiększenie lewej komory zdarza się to dosyć często. Należy pamiętać, że powiększenie lewej komory jest najczęściej nieodwracalne, ale pomimo to konieczne jest regularne kontrolowanie tego stanu oraz leczenie choroby będącej przyczyną. Niestety, długotrwale, znacznie powiększona lub stale powiększająca się lewa komora może powodować poważne konsekwencje, związane z zaburzeniem rozkurczu serca. Zdarza się także, że prowadzi ona do niewydolności serca, a jeśli naczynia wieńcowe są niedostatecznie rozwinięte w stosunku do masy mięśnia, osoby z przerostem lewej komory narażone są na zachorowanie na chorobę niedokrwienną serca oraz wystąpienie zawału serca. Czytaj też: Domowe sposoby na nadciśnienie. Jak obniżyć ciśnienie tętnicze bez leków? Kardiomiopatia rozstrzeniowa W tym wypadku nie dochodzi do pogrubienia ścian lewej komory, a wręcz przeciwnie - stają się one cieńsze, powiększa się natomiast jama lewej oraz nierzadko prawej komory. W związku z tym, że pojęcie "powiększenie lewej komory serca" jest dość szerokie i nie wskazuje dokładnie, czy pogrubieniu ulega ściana, czy jama serca, można w nim ująć również tę chorobę. Kardiomiopatia rozstrzeniowa ma wiele przyczyn: mutacje genetyczne, toksyny, infekcje wirusowe. Warto także wiedzieć, że zawodowe uprawiania sportu również może doprowadzić do powiększenia lewej komory serca, w takim wypadku mięsień przyrasta na grubość, zwłaszcza przegroda międzykomorowa. Jeśli takie pogrubienie ściany zostanie wykryte, konieczna jest regularna kontrola, a jeśli osiągnie ona określoną grubość, może być konieczne zaprzestanie uprawiania sportu, ponieważ zwiększa to ryzyko wystąpienia zgonu sercowego. Zdarza się, że po zaprzestaniu uprawiania wysiłku, zmiany budowy serca ustępują. Powiększenie lewej komory serca - objawy Nie istnieje objaw, ani grupa dolegliwości, które mogłyby świadczyć o powiększeniu lewej komory. Początkowo stan ten jest bezobjawowy, ale z czasem i postępującym pogłębianiem się doprowadza do niewydolności serca, a częstym jej objawem są duszności oraz pogorszenie tolerancji wysiłku. W zaawansowanym powiększeniu lewej komory zdarzają się także bóle w klatce piersiowej, będące wynikiem zbyt słabego ukrwienia mięśnia sercowego. Znacznie częściej występują objawy choroby, będącej przyczyną powiększenia lewej komory, np. w wadach zastawek: męczliwość duszność kołatania serca zawroty głowy omdlenia w kardiomiopatiach: duszności wysiłkowe w niedoczynności tarczycy: uczucie zimna przyrost masy ciała zaparcia zmiany skórne Powiększenie lewej komory serca - diagnostyka Podstawą rozpoznania powiększenia lewej komory są badania obrazowe, szczególnie badanie echokardiograficzne (ECHO), pozwala ono dokładnie zobrazować serce, zmierzyć jego wymiary, włącznie z wymiarami poszczególnych jam i ścian. Jeśli ściana lewej komory ma powyżej 1,1 cm grubości, mówimy o jej powiększeniu, pogrubieniu. Przypuszczenie powiększenia serca można również postawić na podstawie EKG - zmian odcinka ST, zespołów QS oraz załamka T. Oczywiście metodami obrazowania serca są również tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny, w ten sposób wykryć można powiększenie lewej komory. W takim wypadku dzieje się to najczęściej przypadkowo, ponieważ nie są to badania pierwszego wyboru w ocenie wielkości serca. Stwierdzenie powiększenia lewej komory w badaniach obrazowych jest wstępem do dalszej diagnostyki, w trakcie której konieczne jest rozpoznanie przyczyny. Przede wszystkim konieczne jest ustalenie wartości ciśnień, ponieważ jak wspomniano, to nadciśnienie jest najczęstszym powodem powiększenia lewej komory. Jeśli ta przyczyna zostanie wykluczona, konieczne jest wykonanie dokładniejszych badań w zależności od podejrzewanej przyczyny: badania laboratoryjne rzadziej badania inwazyjne: koronarografia w podejrzeniu choroby niedokrwiennej serca i biopsja mięśnia sercowego przy podejrzeniu kardiomiopatii i wad genetycznych. Wycinki pobrane w tracie biopsji ocenia się w badaniu histopatologicznym, nierzadko wykonuje się także badania genetyczne. Wiele o budowie serca i ewentualnych wadach zastawkowych powie badanie echo serca, umożliwia ono wykrycie i ocenę stopnia nasilenia niedomykalności i zwężeń ujść zastawkowych. W powiększeniu lewej komory szczególnie wady zastawki aortalnej oraz niedomykalność zastawki mitralnej (przedsionkowo-komorowej lewej). Czytaj też: Co najbardziej szkodzi naszemu sercu? Powiększenie lewej komory serca - leczenie Nie istnieje swoiste leczenie powiększenia lewej komory. Najważniejsze jest usunięcie przyczyny, czyli odpowiednia kontrola nadciśnienia tętniczego, właściwe leczenie choroby wieńcowej - farmakologiczne, a w razie konieczności koronarografia i angioplastyka wieńcowa (wszczepianie stentów). W przypadku wad zastawkowych przeprowadzenie interwencji w odpowiednim czasie: operacji kardiochirurgicznej lub w niektórych przypadkach zabiegu przeznaczyniowego. Nie wszystkie uszkodzone zastawki wymagają leczenia interwencyjnego, w większości konieczna jest okresowa kontrola w badaniu echokardiograficznym, a decyzję o zabiegu podejmuje się, jeśli wada szybko postępuje, jest duża lub powoduje poważne objawy. Inne przyczyny również leczy się zależnie od przyczyn np.: niewydolność serca i nadciśnienie płucne farmakologicznie. Ostatecznym środkiem w zaawansowanych chorobach serca jest przeszczep serca, ale zarezerwowany jest on wyłącznie dla najciężej chorych, u których dotychczasowe leczenie: farmakologiczne i zabiegowe nie przyniosło rezultatu, a objawy choroby serca cały czas pogłębiają się, prowadząc do zagrożenia życia. Absolwent Wydziału Lekarskiego na Uniwersytecie Medycznym im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Ukończył studia z wynikiem ponad dobrym. Aktualnie jest lekarzem w trakcie specjalizacji z kardiologii oraz student studiów doktoranckich. Interesuje się szczególnie kardiologią inwazyjną oraz urządzeniami wszczepialnymi (stymulatorami). Czy prawidłowo dbasz o swoje serce? Pytanie 1 z 10 Które zdanie najlepiej opisuje twoją dietę? Staram się jeść zdrowo tak często, jak to tylko możliwe Jem co chcę i kiedy chcę Pilnuję, by jeść warzywa lub zdrowe przekąski kilka razy w tygodniu Gdy uciekasz w popłochu, chwytasz, co jest pod ręką. Dziewięcioletnia Ewa wzięła tylko ulubioną lalkę. We dwójkę zawsze ma zmęczone, czerwone oczy, ale na jej twarzy rysuje się ulga. Po pięciu dniach podróży wraz z półtoraroczną córeczką Dawidą dotarły do celu. Są w Polsce. Są dzień rosyjskiej inwazji Marina będzie pamiętać do końca życia. 24 lutego 2022 roku jej blok zadrżał. Sypialnię wypełnił blask rozrywającego się nieopodal pocisku. Przerażona pobiegła do dziecięcego pokoju. Wiedziała, że za wszelką cenę musi wydostać się z na granicy1 marca 2022 roku. To będzie długa i zimna noc w Medyce. To między innymi tutaj docierają ludzie, którzy uciekli przed rosyjską dochodzi godz. 21, ale chłód mocno daje się we znaki. Alina przekroczyła granicę kilka godzin temu. Okryła się niebieskim kocem, jasne włosy schowała pod czarnym kapturem, a i tak cała drży. Dziękuje, nie potrzebuje pomocy. Brat już jedzie, zabierze ją do za nią, w przedsionku sklepu spożywczego, na podłodze rozłożyły się matki z dziećmi. Tu jest ciepło i jasno, a to już coś. Nosy czerwone od zimna, w oczach rodzina, która właśnie przekroczyła granicę ukraińsko-polską. Medyka, 2 marca 2022 rokuŹródło: PAP, fot: Abdulhamid HosbasWarkot autobusów miesza się z dziecięcym płaczem. Koguty samochodów Straży Granicznej rzucają niebieską poświatę. Niektórzy stoją w kilkuosobowych grupkach, większość gdzieś pędzi. Wolontariusze w pomarańczowych kamizelkach od rana na piątym biegu. Rozdają ciepłą herbatę, karty SIM, kanapki, koce. Ludzie o udręczonych twarzach zarzucają ich pytaniami:Gdzie znaleźć nocleg? Ciepły posiłek? Suche ubrania?Gdzie podgrzać wodę, żeby zrobić kaszkę dla córki?Jak dojechać do Przemyśla?Jak wygląda sytuacja po drugiej stronie?Tu wolontariusze rozkładają ręce. Każdy słyszał co innego - podobno piesza kolejka ma kilka kilometrów; podobno prawie nikogo nie ma; podobno można przejść bez problemu; podobno są głównie uchodźcy z Afryki i Bliskiego Wchodu; podobno się awanturują; podobno są tych "podobno" rośnie Mount Everest. Pora się przekonać. Tatiana przechodzi na drugą Oleny już jedzieMimo że torba z prowiantem jest ciężka, Olena niemalże biegnie. Trudno mi za nią nadążyć. Zaraz zobaczy się z córką i wnuczkiem, którzy uciekli z obwodu zaporoskiego. Prócz nas w krótkiej kolejce ustawili się sami Ukraińcy wracający bronić ojczyzny. Rzut oka polskich celników w paszport. Wszystko gra. Ukrainy dzieli nas już tylko jakieś pół kilometra. Po obu stronach brukowanej ścieżki wysokie ogrodzenie. Wzdłuż walają się torby, walizki, koce. Przed nami grupa trzydziestu osób, chyba z Bliskiego Wschodu. Blokują przejście, więc szybko zjawia się żołnierz z karabinem maszynowym. To już Ukrainiec. Przez chwilę ich skanuje i wyławia wysokiego chłopaka z czarnymi kręconymi włosami związanymi w kitkę. Tylko on mówi po wracający bronić ojczyzny. Punkt odprawy po polskiej stronieŹródło: WP, fot: Tatiana Kolesnychenko– Powiedz im, żeby nie skakali przez płot, bo będą kłopoty – rzuca twardo wojskowyDroga wolna. Za chwilę jesteśmy w kolejka do Polski ma jakieś sto metrów, samochodowa jest niewiele dłuższa. Gdyby nie światła autokarów czekających na wjazd do Polski, panowałaby nadal razem z Oleną. Na jednym oddechu mówi, że jej córka mieszka w Kropywnickim, 250 kilometrów na południe od Kijowa. Naloty zaczęły się już drugiego dnia. W panice spakowała swoje życie do walizki, wzięła na ręce rocznego synka. Jadą autobusem ewakuacyjnym, ale są dopiero pod porzucone wzdłuż ścieżki pomiędzy posterunkami ukraińskimi i polskimiŹródło: WP, fot: Tatiana KolesnychenkoOlena będzie czekać na nich do idę dalej. Olena lekko przyciska mnie do siebie: "Wszystko będzie dobrze. Prawda? Do widzenia".Wiadomość od męża: żyjęJestem po ukraińskiej stronie. Przystanek autobusowy tuż przed przejściem do i Sofijka są do siebie podobne. Ciemne oczy, brązowe włosy. Jedna ma różową kurtkę, druga – różową czwartkowy poranek Ewę obudził ryk samolotów i krzyki mamy, że trzeba się pakować. Ma dopiero dziewięć lat. Łzy popłynęły po policzku, ale nie protestowała... Ze wszystkich lalek wybrała właśnie Sofijkę, którą teraz dwójkę zawsze mama Ewy, od razu zrozumiała: wojna. Chwyciła za telefon, żeby ostrzec rodzinę i przyjaciół. Niektórzy nie dowierzali. Na pewno to jakaś pomyłka, a sytuacja nie jest tak zła. Ale Iryna wiedziała swoje. Wsadziła Ewę i szesnastoletnią Uljanę do samochodu. Ruszyły ze znajomymi w kierunku polskiej wszystkich swoich lalek Ewa na towarzyszkę podróży wybrała SofijkęŹródło: WP, fot: Tatiana KolesnychenkoJechały pięć dni. Pod granicą zostawiły auto i ustawiły się w pieszej kolejce. Chcą przedostać się do Luksemburga do znajomych. Na razie nie wiedzą, jak to zrobią. Najważniejsze, że zaraz opuszczą granicy co chwilę zatrzymuje się jakiś samochód. Krótkie pożegnanie. Uściski. Łzy. Kobiety i dzieci ruszają w stronę przejścia, mężczyźni zawracają. Mąż Iryny zaciągnął się do wojska już dwa lata temu. Teraz walczy na pierwszej linii frontu. Gdzie? Tego nawet jej nie powiedział. Każdego ranka wysyła tylko SMS-a: "Żyję".16-letnia Uliana też dostaje wiadomości, tyle że od kolegi z klasy. Do jego wsi wjechały rosyjskie czołgi. Jeden z pocisków trafił w ich dom. Rodzice są ranni, część mieszkańców wzięta do już przy przejściu. Opowieść Iryny się urywa. Celnik patrzy w paszport. Wszystko łapie dziewczynki za porzucony na poboczuRudy kot, którego Inna trzyma w kontenerze, miauczy z przerażenia. Wędruje ze swoją panią już czwarty dzień. Początkowo próbowali wyjechać z Kijowa pociągiem. Na dworcu tłum. Wyje syrena. Ludzie rzucają się do położonego nieopodal metra. Ktoś upuścił bagaż, inni się o niego uciekła z Kijowa zabierając ze sobą trochę dobytku i rudego kotaŹródło: WP, fot: Tatiana KolesnychenkoZa jakiś czas syreny milkną. Ludzie wybiegają z ukrycia, żeby ponownie zająć miejsce w kolejce. Kiedy nadchodzi kolej Inny, biletów już nie końcu 35-latce udaje się wyjechać busem wraz z rodzinami znajomych. Już drugiego dnia docierają w pobliże granicy. Od Medyki po polskiej stronie oddziela ich ledwie 40 km. Ten odcinek drogi będą pokonywać kolejne trzy dni, przesuwając się w korku co najwyżej o kilka metrów. Dopiero pod koniec robi się luźniej – zator kilka dni temu kolejki po ukraińskiej stronie były gigantyczne. Wielu z tych ludzi porzuciło samochody - pieszo było szybciejŹródło: WP, fot: Tatiana Kolesnychenko- Zimno, zmęczenie, z każdego samochodu donośny płacz dzieci. Niektórzy nie wytrzymywali. Porzucali swoje wozy na poboczu albo gdzieś w polu. Dalej szli na piechotę. Część ludzi nie była już w stanie dźwigać swoich bagaży, więc zostawiała je prosto na drodze – mówi też zdecydowała przejść granicę pieszo. Tak jest szybciej. Ale im bliżej jest przejścia, tym większe ogarnia ją poczucie niepewności. Powoli do świadomości dociera myśl: co jeśli wojna nie skończy się prędko?Odmrożenia. Bójka. Atak sercaZnów polska strona. Mały biały namiot ustawiony kilkaset metrów od How can I help you? – Ferland badawczo lustruje nas dużymi, brązowymi oczami. Mimo trudnej sytuacji uśmiech nie schodzi z jego twarzy. Jest liderem zespołu organizacji pomocowej Rescue Without Borders. Przyjechali aż z Izraela cztery dni temu. Jasne, porozmawiamy, ale tylko chwilę, bo jest sporo jest liderem zespołu organizacji pomocowej Rescue Without Borders. Do Medyki przyjechał z IzraelaŹródło: WP, fot: Dariusz Faron– Pracuję w organizacji od piętnastu lat. Jeździmy po całym świecie. Azja, Afryka, Europa… Teraz jesteśmy u was. To jedyny punkt medycznym tuż przy granicy. W godzinę przyjmujemy dziesięć, piętnaście osób. Najczęstszym problemem są odmrożone stopy i dłonie, bo niektórzy czekali wcześniej na przejściu kilka dni – opowiada jest otwarty 24 godziny na dobę. Na dziennej zmianie pracuje tu dziewięć osób, nocą – cztery. W namiocie zawsze jest lekarz, sanitariusze i ktoś od logistyki. Nie mają specjalistycznego sprzętu, ale robią, co było przedwczoraj - dwadzieścia metrów od namiotu kobieta nagle upada na ziemię. Zawał. Masaż serca. Wokół poruszenie. Na ratowników patrzy coraz więcej przerażonych oczu. Nie trzeba być lekarzem, żeby się domyślić, że ktoś, kto przed chwilą stał obok ciebie, właśnie którzy dotarli do Medyki są już bezpieczni. Tymczasem z Kijowa i innych miast ludzie nie mogą się wydostać. Ta kobieta z dziećmi nie zdołała zapakować się do przepełnionego pociągu. Kijów, 2 marca 2022 rokuŹródło: PAP, fot: Lafargue Raphael/ABACA– Szczerze mówiąc, przez moment była już po drugiej stronie. Ale wróciła. Po dwudziestu minutach zobaczyliśmy światła karetki, która zabrała ją do szpitala. Na szczęście poza tą historią nie było przypadków zagrożenia życia. Współpracujemy z tutejszymi służbami medycznymi. Polacy są niesamowicie życzliwi i wdzięczni, że też pomagamy. Bardzo się cieszymy, że tu przyjechaliśmy – zaznacza gorący moment: nocna bójka. Dwóch facetów z Bliskiego Wschodu skoczyło sobie do gardeł. Może walczyli o buty, ale Ferlanda powód nie interesuje. Nie jest z policji, tylko z organizacji namiot podchodzą kolejne osoby. Musimy kończyć. Odchodząc, słyszymy: opublikowane 2018/11/05 15:22:02 GMT+2, ostatnio zmodyfikowane 2018-11-05T15:22:11+02:00 Najczęściej chyba spotykanym sformułowaniem w publikacjach na temat śmierci jest: "to, co żyje, musi umrzeć”. Również jednym z najczęściej cytowanych terminów dotyczących tego tematu jest określenie "bycie-ku-śmierci” Heideggera. Można zadawać sobie pytanie: czy w tym określeniu wyraża się wielki powrót metafizyki śmierci, czy może jest to raczej powrót metafizyki ludzkiego losu? Wydaje się, iż zasadna jest druga możliwość, gdyż nikt nie przyniósł informacji "z tamtej strony”, a człowiek może przekazać wiedzę sięgającą tylko do granic utraty świadomości. Motto:Nie mamy nigdy, choćby przez dzień jedenprzed sobą czystej przestrzeni, gdzie kwiatykwitną niezmiennie. To zawsze jest świata nigdy Nigdzie bez nie: niestrzeżonaprzejrzystość, którą wdycha się i wie,wie nieskończenie i nie pragnie. Dzieckozatraca się w igraniu, lecz budzimyje potrząśnięciem. Lub umierającystaje się tym. Bo nikt w pobliżu śmiercinie widzi śmierci; patrzy w osłupieniu jak gdyby wielkim spojrzeniem zwierzęcia.(…) To zwie się losem: być w obliczu, wobec,I nic prócz tego, zawsze tylko wobec. Rilke, Ósma elegia [w:] Elegie duinejskie Celnie ujął to Ladislaus Boros: "Nie możemy oczekiwać żadnej rozstrzygającej odpowiedzi od ludzi, którzy kiedyś stali na progu śmierci lub uchodzili w oczach otoczenia za zmarłych. Również ci, którzy zawodowo mają do czynienia z umierającymi nie są w stanie pomóc filozofom. Wprawdzie często posiadają głęboki wgląd w ludzką agonię, jednak nigdy nie udało im się zobaczyć owego właściwego przejścia”.[1] Rozum człowieka oczekuje od nauki odpowiedzi, ale takich odpowiedzi, które będą satysfakcjonować jego serce. Nauka wszak przemawia do rozumu, dlatego jej wyjaśnienia śmierci są niezrozumiałe i przerażające. Wzniecają w umyśle zamęt, lęk i niepokój. Odpowiedzi, które nie dają satysfakcji i pewności nadal wprowadzają współczesnego człowieka w numinosum i tremendum, tak charakterystyczne dla uczuć religijnych. Pewne zaspokojenie poprzez odwołanie do emocji daje sztuka. Doznania z niej prowadzą jak Beatrycze Dantego lub jak nić Ariadny w mroki, w których lęki rozpraszają się w oddali, pozostawiając pytania w roli odpowiedzi. Język opisu śmierci jest językiem opisu życia. Nie znamy języka śmierci, nie znamy również ontologii tamtej przestrzeni. Nikt nie wie też, czy rozciąga się daleko, czy jest to tylko punkt położony po stronie końca życia: "Bo nikt w pobliżu śmierci nie widzi śmierci…”[2] Nawet język mistyki i eschatologii jest językiem "tego” świata: "To zawsze jest świat, a nigdy Nigdzie bez nic, niestrzeżona przejrzystość, którą wdycha się i wie, wie nieskończenie i nie pragnie…”[3] To "nigdzie” i jego przejrzystość pozostają niezależne, niezbadane, niezawładnione świadomością. Źródłem naszego poznania są nasze zmysły. Stanowią one bramę zarówno do świata wewnętrznego, jak i zewnętrznego. Śmierć bramę tę zamyka. Wiedzę, która dotyczy innych, gromadzimy jako niezależną i wyabstrahowaną, oddzieloną od nas samych. Śmierć obserwowaną u innych możemy jedynie ekstrapolować w odniesieniu do siebie. Obserwując śmiertelność drugiego człowieka, zakładamy, iż mając wiele wspólnych z nim cech, tę też mamy podobną i również podlegać będziemy śmierci. Natomiast kiedy będzie się to stawało faktem, stracimy niezależny osąd i zewnętrzną perspektywę, aż do zaniku wszelkiej percepcji. Żyjąc w obliczu śmierci, doświadczamy szczególnego paradoksu. Wchodząc w relacje z ludźmi mamy możliwość poznawania jedynie naszego wewnętrznego świata. Za życia dzieli nas od innych bariera naszych ciał i zmysłów, dlatego Inny jest dla nas niepoznawalny. Natomiast śmierć dostrzegamy tylko w odniesieniu do drugiego człowieka, nigdy u siebie. Ta zaś jest kresem tego świata, jest też kresem nadziei człowieka. To czas próby wiary i prawdy, o którym jednak my – żywi nic nie wiemy. Można spotkać się z poglądem, że egzystencjalny lęk odczuwany przez Ludzkość i poszczególnych ludzi ma swoje źródło w lęku przed śmiercią. Patrząc jednak głębiej w obszary eschatologii i relacji człowiek – bóg – religia można dojrzeć źródło owego lęku w niedoskonałości wiary. Bo czyż w świetle obietnicy lepszego życia wiecznego byłby on zasadny? Wydaje się, że fundamentalny lęk przed śmiercią ma swoje źródło w fundamentalnej, ale ukrytej niewierze w życie przyszłe. Przekonanie o własnej śmiertelności czerpiemy z obserwacji i jest to wiedza empiryczna na poziomie dyskursywnym, gdyż własnej śmierci nie doświadczamy. Każdy człowiek posiada jakąś wiedzę potoczną o śmierci. Można zadać sobie pytanie czy jest ona aprioryczna, czy nabyta. Próba odpowiedzi na to pytanie wymagałaby nieetycznego eksperymentu[4]. Jednak przyjmując, iż posiadamy pewną wiedzę, można założyć, że dysponujemy intuicją dotyczącą końca życia. Wiedzą dotyczącą śmierci dysponują również szympansy i goryle. Peter Singer opisuje eksperyment z gorylicą Koko, która staje się niespokojna i nieswoja, kiedy podejmuje się z nią rozmowę (w języku migowym, obejmującym ponad 1000 słów) o jej własnej śmierci lub śmierci jej towarzyszy[5]. Nieprawdą wobec tego jest stwierdzenie Voltera: "Jedynie przedstawiciele rodzaju ludzkiego wiedzą, że mogą umrzeć, a wiedzę tę czerpią z doświadczenia”.[6] Nie można wykluczyć jednak pewnej aprioryczności wiedzy o śmierci własnej. Być może jest ona wyrażona w przekonaniu i intuicji o własnej przemijalności. Życie człowieka przebiega w etapach, których jest on świadomy niezależnie od posiadanej wiedzy. Realizujemy te etapy nie musząc zastanawiać się, jak to zrobić. Umiemy być dzieckiem, młodzieńcem, dorosłym. Umiemy także być starcem, wygaszać swoją witalność i wiedzieć, że zbliża się koniec życia. Jednak czas śmierci, tak zwany "moment śmierci” prawdopodobnie zawsze jest zaskoczeniem. Sam proces umierania śmiercią naturalną jest chyba niezauważalny, polega przecież na "wygaszeniu” świadomości (ludzkiej przestrzeni postrzegania). Śmierć wobec tego jawi się jako proces wewnętrzny, zawarty w istocie życia i wynikający z jego jednokierunkowego biegu. ________________[1] Boros L., Mysterium mortis. Człowiek w obliczu ostatecznej decyzji, Warszawa 1985, tłum. B. Białecki, s. 138[2] Ibidem[3] Ibidem[4] Taki eksperyment wymagałby izolacji nowonarodzonego dziecka od wpływów przekazu kulturowego i obserwacji pojawiania się lub nie wiedzy o śmierci.[5] Zob. Singer P., O życiu i śmierci, op. cit., s. 199[6] Dictionare philosophique, t. IV, cyt. za: Landsberg op. cit, s. 10 — Jezu, ale tu brudno. Jęknął licealista, gdy zderzył się z prawdą przez postronnych obywateli zwaną potocznie prywatnym bałaganem. Szesnastolatek nie spodziewał się, że może być gorzej niż zazwyczaj, ale tak było. Dzień zapowiadał się jeszcze koszmarnej niż poprzedni. — Wydaje ci się — odparł jego serdeczny przyjaciel, jeszcze na wpół śniący, przewracając się na drugi bok na swoim łóżku. — Może w końcu posprzątałbyś ten bałagan, co? — zaproponował, przekraczając próg. — Tu nie ma jak oddychać — poskarżył się, gdy jego wyczulony węch, poczuł w powietrzu najróżniejsze zapachy – dym, alkohol, pot, a nawet śladową ilość spermy. — Cicho. Ten bałagan odzwierciedla stan mojego umysłu — wytłumaczył szybko Ace, starając się ignorować zaczepki swojego kolegi, dlatego wyobraził sobie, że to tylko mucha brzęczy mu za uchem. — No, ej, proszę o trochę kreatywności. Zaprzyjaźnij się z odkurzaczem — nalegał Sabo, marszcząc czoło na widok porozrzucanych butelek taniego wina. — Bardziej niż z tobą? — Ciemnowłosy chłopak zaciekawił się na tyle, aby podnieść o kilka centymetrów głowę do góry. — Chciałbym — mruknął Sabo, wycofując się znów na próg. — Zapomnij. Ace wrócił do pozycji wyjścia, wtulając się w pluszowego niedźwiadka, który był jego przyjacielem, jeszcze przed tym nim nauczył się operować trudnymi słowami, układać w miarę sensowne zdania i porozumiewać mową ciała, czyli X lat temu, a precyzując — piętnaście z kawałkiem. Zapadła chwila milczenia, którą po chwili odważył się przerwać Sabo. — Chociaż doprowadź się do stanu używalności. No wiesz, prysznic, szczoteczka do zębów, grzebień i te sprawy — wyjaśnił. Ace już chciał zapytać w jakich celach chce go Sabo użyć, mając nadzieję, że tych bardziej dynamicznych i wyskokowych, ale w porę ugryzł się w język. On tylko tak używa przyjaciela. Czasem, jak jest trochę bardziej uległy i chętny. — Dziękuję za twoje cenne rady, ale możesz sobie schować je do kieszeni spodni, najlepiej tylnej i ze specjalnymi dedykacjami dla mnie. Może powinien zaproponować posiłkowanie się tyłkiem? Stwierdził jednak, że ta opcja nie przejdzie mu przez gardło, z powodu śliny, która zgromadziła się w jego ustach, od nadmiernego, nocnego przebywania w ubikacji. — Twojej? Nie kuś nawet, pomyślał Ace, stwierdzając zdecydowanie, że Sabo powinien pójść grzeszyć w inne miejsce, ewentualnie spróbować z nim, pod warunkiem, że następnym razem, to coś w jego bokserkach nie będzie już tak strasznie pulsować od nadmiaru adrenaliny, jak ładnie ujął Portgas kilka miesięcy temu. — A chciałbyś? Nie mógł się powstrzymać, zważywszy na fakt, że u niego trzeźwe myślenie nie było w modzie, zbyt zaoferowane szkolnymi pierdołami i różnymi czynnikami, które doprowadziły jego umysł do stanu kastracji kilku szarych komórek na dzień. — Idź marzyć gdzieindziej. Sabo westchnął. Czasem miał dość tego człowieka, który miał czelność wtargnąć do jego życia i przewrócić go do góry nogami, wiedział jednak, że jego przyjaciel od siedmiu boleści już dawno zginąłby bez niego marnie – przeturlałby się do rynsztoku bądź obudziłby się pod przystankiem z luką w głowie i bez jednej nerki. Mimo że jasnowłosy odznaczał się pewnością siebie, nigdy nie szczędził na swój temat pochwałek i tak dalej, nie czuł tego bynajmniej przez wpływ swojego egoizmu. Po prostu wiedział, że Portgas D. Ace był jak dziecko, trochę duże, ale nadal raczkujące. — Jeśli ruszysz swoje cztery litery, dam ci lizaka — podsunął sprytnie Sabo. — Jakiego smaku? — Ace poderwał się nagle z miejsca, stwierdzając, że ta oferta była zbyt kusząca, aby nie skorzystać. Naturalnie tylko w jego szerokim pojmowaniu słowa lizak. — Truskawkowego, malinowego… jakiego tylko zechcesz — odpowiedział, wzruszając ramionami. — Wolałbym jednak lody — podzielił się swoją myślą na głos, a Sabo udawał tylko, że nie zauważył, jak Ace zatrzymał spojrzenie na jego kroczu. — Lody są zimne. Jest luty, mówi ci to coś, prawda? — Czasem czuł się po prostu jak jego rodzic, który miał za zadanie wyperswadować mu wszystkie głupie pomysły z głowy. — Ale, no… Ja chcę takiego ciepłego, od serca, rozumiesz, nie? Sabo nie mógł powstrzymać rumieńca, który zagościł na jego policzkach. Wiedział do czego jego przyjaciel zmierzał – ich wymiany zdań zawsze kończyły się w taki dwuznaczny sposób, że miał ochotę obrócić się na pięcie, wyjść i nigdy nie wrócić do paszczy lwa. Ale ufając teorii, że ludzie, którzy ciągle posiłkują się kolorowymi tabletkami tak po prostu mają, postanowił przymknąć oko na perswazję Ace’a. Portgas zarechotał dziko. — Masz niecenzuralne myśli. — Pokazał mu język. — Miałem na myśli czekoladowe lody, czaisz, nie? Zwinął się w kłębek i niemal od razu zmorzył go sen. Nie sprzeciwiałaby się, jakby Sabo dał mu skosztować tego bardziej cielesnego… * — Miarka się przebrała, Ace! — zawyrokował Sabo, celując w niego ostrzegawczo palcem. Tylko on miał tyle czelności, aby zwlec go z łóżka o drugiej w nocy, w połowie przerywając piękny sen o… Tę kwestię wolał jednak przemilczeć. — Ej, no. Nie dość, że jestem pijany w sztok, mam kaca jak stąd do końca świata, to jeszcze swoim wrzaskiem potęgujesz moją mę-kę — wydusił z siebie, zatykając uszy palcami. Spojrzał na swojego przyjaciela, przechylając głowę pod dziwnym kątem. — Ale wiesz co, Sabo? Masz na głowie skórkę z mandarynek czy coś — skwitował, po krótkich oględzinach. — Może to przeterminowany banan? — zamyślił się. — I co? Wyczuwasz w tym jakąś anomalie? — zapytał jasnowłosy z ironią, marszcząc nos. Ace mówił od rzeczy. Nie żeby to była jakaś nowość, on ciągle mówił nie na temat, ale Sabo miał wrażenie, że dziś przerósł samego siebie. Tylko sekundy dzieliły go od stracenia nad sobą panowania. — Nie ma w tym nic dziwnego — oświadczył, czochrając swoje przydługie, ciemne włosy. — Ace, w końcu powiedziałeś coś mądrego. Coś naprawdę mądrego — pochwalił go Sabo, zastanawiając się czy nie powinien zacząć bić mu brawa. — Dlaczego się powtarzasz? — Portgas próbował się podnieść z brukowanej kostki, ale skończyło się tym, że znów stłukł sobie pośladki. Na jego piegowatej twarzy pojawił się grymas niezadowolenia. — Chcę pobudzić twoje sfiksowane szare komórki do myślenia, Ace — wyjaśnił cierpko. — Dziękuję, że ciągle przypominasz mi jak mam na imię — burknął Portgas, chowając twarz w dłoniach, aby kolorowe neony przestały atakować jego wrażliwie i już załzawione oczy. — Nigdzie nie idę. — Udał obrażonego. — Idziesz — zawyrokował Sabo, głosem nieznoszącym sprzeciwu. * — Ej, Sabo…? — Czego? — Wiesz, kto mieszka po drugiej stronie serca? — Nie mam pojęcia. — No pomyśl. Wysil choć trochę swoją mózgownice. — Nie — Cechujesz się naprawdę wyjątkową odpornością na zdobywanie wiedzy, bezmózgowcu — burknął niepocieszony Ace. Przyganiał kocioł garnkowi, mruknął w myślach Sabo, gdy Portgas bezwstydnie wykradł mu kolejny tego dnia pocałunek. Z zachowania przypominał klasycznego, napalonego erotomana, który zrobi wszystko, aby zdobyć swój cel. — Wiem jedno, Ace. W moim sercu mieszkasz tylko ty — mruknął tak cicho, aby Ace, zajęty swoim pokrętnym myśleniem, nie zdołał tego usłyszeć. Wiedział, że już nigdy nie odważy się powiedzieć tego na głos. No, może do czasu, kiedy Ace znów nie poczęstuje go kolorowymi tabletkami, dlatego cieszył się jak diabli, że zdobył się na odwagę. Zręczne długie palce Ace’a badały teraz każdy skrawek jego ciała, przez które przechodziły od czasu do czasu niekontrolowane dreszcze. Sabo już sam nie wiedział, jak blisko jest granica pomiędzy miłością a przyjaźnią, gdy ciemnowłosy postanowił pobawić się odrobinkę jego wargami. Cholera jasna, miał z tym wszystkim skończyć! I co z tego, że szaleje za tym bezmyślnym dzieciakiem już od przedszkola? Kurwa, kurwa, kurwa. Klął w myślach, gdy na Ace rozchylił usta w ładnym uśmiechu. Serce podskoczyło mu do gardła, gdy poczuł ciepłą dłoń przyjaciela na mięśniach brzucha. Reszta to milczenie, pomyślał, gdy Ace złożył na jego szyi łapczywy pocałunek, ssąc prowokacyjnie jego skórę. Sabo zamknął oczy, chcąc to jak najlepiej zapamiętać. Cholerne kolorowe tabletki, mruknął pod nosem, gdy poczuł silny uścisk na swojej męskości i ciepły oddech, owijający kark. – Jejku, Sabo… Nawet jak jęczysz, używasz skomplikowanych słów. Czuję się przy tobie jak analfabeta. Ace, przecież jesteś analfabetą, pomyślał, ale nie chciał, aby przestawał, dlatego wolał nie dzielić się tym spostrzeżeniem na głos. Portgas D. Ace prowokował bardzo, tak bardzo, że Sabo zagryzł wargę i postanowił wykorzystać jak najlepiej tę chwilę upojenia narkotykowego, która na pewno dwa razy się nie zdarzy. — Wiesz, że dziś są walentynki, ne? Skończmy to szaleństwo z wielkim BUUUM — szepnął mu cicho przyjaciel do ucha, nadgryzając jego płatek i akcentując „buuuum”, które niemal eksplodowało w jego w głowie, odbijając się od czaszki. Resztę postanowił zwalić na efekt uboczny ich pierwszego spotkania. Koniec.

co jest po drugiej stronie serca